Bir Sanat Eserine Nasıl Bakılır?

Ressam: Van Gogh

Genelde herkesin ilk aklına gelen fikir, sanat eserinin önünde durup sizinle konuşmasını beklemektir. Peki o zaman, Mona Lisa’ya baktığınızda içinizde neler oluyor? Büyük ihtimalle hiçbir şey. Gerçekten de Mona Lisa yıllarca benim en büyük problemim oldu. Eserin karşısında kendimi hep aptal gibi hissettim.

Kırk yıl içinde sanat anlayışım radikal bir dönüşüm geçirdi. Şimdi, yorumun ve anlamanın sanatın ve estetik zevkin gerçek amacı ve evrimsel gücü olduğuna inanıyorum. Büyük edebiyat eserleri gibi sanat da öncelikle benzer zihinleri, yaratıcı zihinleri hedefler. Çoğu için Mona Lisa’nın bir düş kırıklığı olması, çoğunluğun anlaması ve takdir etmesinin amaçlanmamasındandır. Genelde sanatçıların ayırdığı kadar sanata ayıracak zamanınız yoksa, sanat anlayışını kolaylıkla kazanamazsınız.

Bu konuda size yardımcı olmak için 6 ipucuna yer vermek istiyoruz:

1. Büyük usta sanatçılar tarafından yapılan geleneksel bilgelik dolu resimleri hariç tutarsak, sanat hikayelerin veya olayların bir illüstrasyonu ya da fotoğrafçılığın ilk hali değildir. Sanat, asla dış gerçekliği betimlemez; mesaj vermek asla ana amacı değildir. Eğer öyleyse, o zaman ortaya çıkan illüstrasyon olur, sanat değil.
2. Sanat, nesnelerin ve figürlerin sanatçının yaratış sürecinin ifadeleri olduğu görsel bir şiirdir.
3. Son beş yüzyıldır, Leonardo’dan Lucian Freud’a sanatçılar yazılı olarak veya konuşmalarında “her ressam kendisini resmeder”i tartışıp durdu. Gerçekten de böyle olduğunu düşündüler, o yüzden onlara inanmak gerekir.
4. Sanatçılar, her zaman görsel oyunlara ve görsel yanıltmacalara bayıldılar, halen de bayılırlar. Sanat, çoğunun halen farkedilmediği, bu tür oyunlarla doludur. Neyse ki bugün büyük ustaların gizli hilelerini ve görsel süreçlerini açıkça kullanan çoğu illüstratör, üzerlerinde inceleme yapmaya değer. Yaptıkları görsel hileleri hatırlamaya çalışın, çünkü zihin ve göz doğal olarak önceden bildiği bilgiyi arar ve sanatta bunlarla çok karşılaşırsınız.
5. Gerçek sanatçılar, her zaman içsel yolculuklarının peşinde olmuşlardır. İçsel yolculuk, ruhsal tüm öğretilere verilen genel bir isimdir. Ruhsallık hakkında olabildiği kadar çok okuyun, çünkü sanatçılar peygamberler ve azizler gibi mistik insanlardır.
6. Son kural, belki de ilk kural olmalıydı. Olabildiği kadar çok sanat eserine bakın ve eserleri ve özellikle hayran olunan sanatçıları derinlemesine inceleyin. Sonrasında sanatçılar size kendilerinden önceki sanatı anlamanız konusunda yardımcı olacaklardır. İlgilendiğiniz sanatçılar hakkında okuma yapın; renkli reprodüksiyonlarına bakmanın faydalı olmasına rağmen orijinalleri görmenin çok daha önemli olduğunu unutmayın. Olabildiği kadar çok orijinal eser görmeye gidin.