Hayatını “Hamdım, piştim, yandım” diye özetleyen büyük İslam velisinden bahsetmek herkesin kullandığı dil ve kalemin karı değildir. Hz. Mevlana her ne kadar dış görünüşü itibariyle sıradan bir insan gibi de olsa, kendisinden asırlar sonra bile dünya insanlarının duygu düşünce ikliminde ufuklar açılmasına vesile olan bir hazinedir.
Hz. Mevlana, hayatında Kur’an ve Sünnet’ten bir adım ve bir nefes dahi ayrılmamaya çalışmıştır. Bu iki kaynağın dışında bir şey O’na söylenecek olunursa, bundan üzüleceğini net olarak ifade etmiştir.
Ayrıca, “Ben sağ olduğum müddetçe Kur’an’ın kölesiyim, Hz. Muhammed’in yolunun tozuyum” ifadesi de O’nun Kur’an-ı Kerim ve sünnete bağlılığının göstergesidir.
Hz. Mevlana’yı iyi anlayabilmek için yaşadığı yüzyılda meydana gelen olayların da çok iyi anlaşılması gerekmektedir. Bu itibarla, Hz. Mevlana’yı sadece şiirlerindeki ahenkte arayan, kabuğu öz zannedenlerdir.
Milletler kahramanlarıyla birlikte yaşarlar. Kahramansız bir milletin yaşaması mümkün değildir. Savaş zamanlarının kahramanları sınır boylarına koşarlar iken, barış zamanının kahramanları da dünyamızın mimarlarıdır. Onlar bizim güzellik manzumemizdir. Gönül dünyamızın kahramanlarından birisinin de Hz. Mevlana olduğunu açık ve kesin bir şekilde ifade etmek mecburiyetindeyiz. Çünkü Hz. Adem’den bu yana nice insanlar gelmiş geçmiş; sultanlar, vezirler, alimler çoğu unutulmuş gitmiştir.
Ama Hz. Mevlana, ünü günümüze kadar artarak gelen bir alim kişidir. Yediyüz yıl öncesinden günümüze kadar ilim ışıklarını salmış ve sonsuza kadar da dünyayı aydınlatacağı muhakkak görülen bir er kişidir… O’nu bu dünya hayatında rahmetle andıran, öteki dünyasını da mamur eden kendisini Hak yoluna vermesidir. Mevlana ilmin, irfanın ve şairce duyuşun buluştuğu bir bilge kişi olarak toplumun gündelik hayatıyla yakından ilgilenmiş ve insan ruhunun problemlerine ikna edici çözümler sunmuştur. Taşıdığı aşk ve kendinden geçme hali, onu çevresinden ve gündelik hayattan uzaklaştırmamıştır. Bu itibarla, 730 yıldır dünyanın dört bir tarafında ismi diri olan ender büyüklerimizdendir.
Gönüller sultanı Mevlana, şüphesiz düşünce ve kültür tarihimizin abide şahsiyetlerinden birisidir, insanlığa vermiş olduğu eserlerle; tasavvuf düşüncesinin ve İslam dininin yayılmasında ve kökleşmesinde önemli bir misyon üstlenmiştir.
Hz. Mevlana’nın Vasiyeti:
[quote ]Size gizlide ve açıkta Allah’tan korkmayı, az yemeyi, az uyumayı, az konuşmayı isyan ve günahları terk etmeyi, oruç tutmayı, namaza devam etmeyi, sürekli olarak şehveti terk etmeyi, bütün yaratıklardan gelen cefaya tahammüllü olmayı, aptal ve cahillerle oturmamayı, güzel davranışlı ve olgun kişilerle birlikte bulunmayı vasiyet ediyorum. İnsanların en hayırlısı, insanlara yararlı olandır. Sözün en hayırlısı, az ve anlaşılır olanıdır.[/quote]
