Mısır sanatının en ünlü eserlerinden biri olan, kireç taşından yapılma Nefertiti’nin büstü, 1912 yılında Alman arkeolog Ludwig Borchardt tarafından modern Mısır’daki Tell el-Amarna kasabası yakınlarında keşfedildi. Antik çağ heykeltıraşı olan Thutmose’nin atölyesinde bulundu ve kırık çömlek parçalarına gizlenerek ülke dışına kaçırıldı.
Nefertiti, Mısır’ı M.Ö. 1353’ten 1335’e kadar yöneten Firavun IV. Amenhotep’in gözde kraliçesiydi. Yönetimi sırasında, firavun ismini Akhenaton – Güneş Tanrısı Aten’e hizmet eden – olarak değiştirdi ve ahlaka vurgu yapan yeni tektanrıcı bir dini benimsedi. Nefertiti, kocasıyla neredeyse eş değerde, yüksek bir mevkiye sahip oldu. Bazı bilginler, yeni dinin ardındaki gücün o olduğuna ve bazı zamanlar vekil olarak ülkeyi bile yönettiğine inanmaktadır. Akhenaton’un ölümünden sonra, onun ve güçlü karısının neredeyse tüm izleri, onların reddettikleri dinin rahipleri tarafından silinip yok edilmiştir.
Yaklaşık olarak 3.400 yaşında ve 50 santimetre uzunluğunda olan Nefertiti’nin büstü, neredeyse mükemmel bir durumda bulundu. Sadece kulak memeleri yontulmuştu. Ancak eser, bitirilmeden bırakılmıştı, çünkü sol gözün olacağı delik hiçbir zaman doldurulmamış gibi görünüyordu. Thutmose’nin bu büstü öğrencileri için bir model olarak kullandığı da olasıdır. Büstün kraliçenin beğenisini kazanıp kazanmadığı veya ideal bir güzelliği tasvir edip etmediği sorgulamaya açıktır.
2003 yılında Discovery Channel tarafından desteklenen bir projede çalışan İngiliz arkeologu Joann Fletcher daha önceden keşfedilen bir mumyayı Nefertiti olarak tanımladığında tartışmalar yeniden alevlendi. Kıymetli kanıtlar sunmasına rağmen Mısırlı yetkililer onun iddialarını reddettiler.
Bugün büst, Berlin’deki Altes Müzesi’nde görülebilir. Sadece Mısır’ın en iyi bilinen sanat eserlerinden biri olmasının yanı sıra aynı zamanda “gelecek olan güzel” olarak çevrilebilen Nefertiti’nin adına da yeni bir önem katan, kadın güzelliğinin öncül bir modelidir.
II. Dünya Savaşı’nın son günlerinde, Nefertiti’nin büstü, Berlin’in Sovyet işgali altındaki bölümünden sahipliği konusunda pek çok tartışmalar yaratarak çıkarıldı. 2005’te eski yerine iade edildi.
Kendilerini “Little Warsaw (Küçük Varşova)” olarak adlandıran bir çift Macar sanatçı, son zamanlarda şeffaf bir giysi giymiş kafası olmayan bir heykelin baş kısmına Nefertiti’nin büstünü yerleştirerek yeni bir tartışmayı alevlendirdiler.
