Eğer sağlık sigortanız yoksa o zaman sağlıklı kalmak için yatırım yapmanız gerekir. Biraz araştırma yaparak ölüme sebebiyet veren hastalıkların nedenlerini hemen bulabilirsiniz.
Yaş, kalıtım, cinsiyet gibi bazı faktörler kontrolünüz dışındadır. Ama diğer faktörler öyle değildir. Sigara içmemek, çok fazla alkol tüketmemek veya kötü beslenmemek gerektiğini ise zaten biliyorsunuz. Bütün büyük hastalıkların sebeplerinin aynı olması da yeterince ilginç: sigara içmek, kötü beslenmek, hareketsizlik, alkol ve stres. Aşağıda sıralanan alışkanlıkları değiştirerek sağlıklı bir yaşama kavuşabilirsiniz.
1. Sigarayı bırakın. Ölüme neden olan her türlü hastalığı doğrudan etkilediğinden sigara içmek, bırakılması gereken en önemli kötü alışkanlıktır. Bırakmak zordur, ama imkansız değildir.
2. Kilo verin. Kiloyu korumanın en iyi yolu, az yemektir. Veyahut sebze ve meyve gibi kalorisi yüksek olmayan yiyecekleri daha fazla tüketebilirsiniz. Birçok hastalık açısından aşırı kilolu olmak, sigaradan sonra gelen en yüksek risk faktörüdür.
3. Hareket edin. Kalp krizi, felç, kolon ve rektum kanseri, diyabet, meme kanseri, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol açısından en yüksek risk faktörü hareketsizliktir. Hareket etmezseniz büyük bir hastalığa davetiye çıkarmış olursunuz. Her gün birazcık hareket ederek sağlıklı olmak, neredeyse mucize bir ilaç gibidir. Çok fazla değil, sabahları sadece 5 dakika ile başlayın.
4. Ölçülü alkol tüketin. Aşırı alkol tüketimi, birçok hastalık açısından önde gelen risk faktörlerinden biridir. Erkekler için bu oran, günde 2 bardakken kadınlar için 1 bardaktır. Bir bardak kırmızı şarap iyidir, ama çok fazlasıyla hastalık riskinizi önemli ölçüde arttırırsınız.
5. Kırmızı et ve işlenmiş et yemeyin. Kırmızı et ve sosis, salam, konserve et ve benzerleri gibi işlenmiş etler, kolon ve rektum kanseri, mide kanseri ve yüksek kolesterol (yüksek kolesterol ise koroner kalp hastalığına ve felce neden olur) açısından bir risk faktörüdür. Bu reçeteyi çoğu kişi kabullenemezken önemli sayıdaki araştırmalar bu gerçeği desteklemektedir. Vejetaryen olmak, sağlıklı bir yaşam için atılan önemli bir adımdır.
6. Sebze ve meyve yiyin. Herkesin sebze ve meyve yemenin faydalı olduğunu bilmesine rağmen çoğu insanın çok az sebze yemesi de oldukça ilginçtir. Sebze ve meyve yemek, çeşitli hastalıklar açısından riskinizi önemli ölçüde azaltır. Oluşturması en kolay alışkanlık, sebze ve meyve yemektir. Üzerinde ağır bir sos, salam veya başka et ürünü veya peynir olmayan salata yiyin, çorbalarınızı sebzeli yapın, akşam veya öğle yemeklerinize bir tabak sebze yemeği ekleyin. Kahvaltılarınızda ve ara öğünlerinizde meyve yiyin.
7. Tuzu ve doymuş/trans yağları azaltın. Tuz ve doymuş veya trans yağlar, işlenmiş veya hazır gıdalarda çok fazla bulunurlar; kalp hastalığına ve felce yol açan yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon riskini arttırırlar. Doymuş yağlar da sağlıklı değildir. Doymuş yağların “zararsız olması” et ve süt endüstrisi lobileri tarafından uydurulmaktadır. Dışarıda yemek veya hazır yemekler yerine kendi sağlıklı yemeklerinizi pişirin.
8. Stresi azaltın. Stres, ayrıca felce neden olan yüksek tansiyon ve kalp hastalığı için bir risk faktörüdür. İşlerinizi basitleştirin veya iyi organize olun ki aşırı stres olmayın; ayrıca stresinizi azaltmak için egzersiz yapın.
Kötü bir alışkanlığın yerine iyisini koymak güç bir iştir. Yukarıda listelenen tüm alışkanlıkları bir anda değil, zamana yayarak edinmeye çalışın. Her şeyi bir anda değiştirmeye kalkmayın, kendinizi çok fazla zorlamayın.
- Bir defada sadece bir alışkanlığınızı değiştirin. Hangi alışkanlığı seçtiğiniz önemli değil. Sadece birini seçin. Birden fazla alışkanlığınızı aynı anda değiştirmek isteyeceksiniz, ama öyle yapmayın.
- Seveceğiniz iyi alışkanlıklar yaratın. Kötü alışkanlıklarınızı sevdiğiniz şeylerle değiştirmek kolay olacaktır. Sigara içmenin yerine sevdiğiniz iyi alışkanlıkları koyun ki stres azalması, sosyalleşme, sıkıntı giderme gibi sigara içmenin verdiği tatminleri verebilsin. Kırmızı et yerine sevdiğiniz sağlıklı yiyecekleri yiyin.
- Küçük adımlarla yola çıkın. İlk hafta sadece 5 dakika yapın ve mümkün olduğunca istikrarlı olmaya çalışın. Sonra 10 dakika yapın. Küçük adımlar, alışkanlıkları değiştirmede en etkili yöntemdir. Asıl yavaş yapılan değişiklikler, kalıcı olur.
- Değişimi sosyalleştirin. Alışkanlıklarınızı değiştirmek için kendinize bir eş veya grup bulun, böylelikle olumlu alışkanlıkları kazanma ihtimaliniz daha kuvvetli olur.
Sağlıklı yaşamak, imkansız veya özellikle zor değildir. Sadece çoğu kişinin düşündüğünden daha yavaş gelişir.
