Görmenin sağladığı bilgi her ne kadar canlı, taze, açık bir bilgiyse de tek kişiye ve tek duruma bağlı, yani şimdiye bağlı olduğundan, bu şekilde kalırsa, herhangi bir başarı ortaya konamaz, insan bilgisi ilerleyemez.
İnsanın denemelerinin ve genel olarak bilgisinin kalıcılığını, insandan insana devredilebilmesini ve ilerlemesini sağlayan görerek edinilen bilgi değil, onun kavramlaştırılmış şeklidir.
Kavramlaşmış bilgi, görmenin sağladığı bilginin kavram şeklinde işlenmesinden – kavramlaştırılmasından – ve bu kavramların çeşitli bağlantılarından kurulmuş yargılardan meydana gelen, söze bürünmüş bilgidir; görerek edinilen bilginin sınırlandırılmış şeklidir. “Genel anlamda bilmek, kendi dışında olan herhangi bir şeyde bilgi temelini bulan, yani hakikat olan yargılara, istendiği zaman yeniden ortaya konabilecek yargılara sahip olmak demektir.”
Kavramlaşmış bilginin kendi malzemesi yoktur; dolaylı olarak kavranılan, ikinci elden bir bilgidir; ama kavramlarla ve sözle tespit edilmiş olması, onun genel ve kalıcı olmasını sağlar. Bu bakımdan, bilginin ilerlemesinde görmenin sağladığı bilgi kadar şarttır. Kavramlar ve yargılar arasında bağ kurmak, onları sınıflandırmak ve bu gibi işlemler, doğrudan doğruya edinilen malzemeyi işlemektir. “Buna karşılık görmek, şeylerin kendilerini konuşturmak, onların yeni bağlantılarını kavramak, sonra da bütün bunları, emin bir şekilde onlara sahip olmak için, kavramlarla tespit edip ortaya koymak, işte bu, yeni bilgiler verir.” Bilginin ilerlemesi böyle bir oluşa dayanır.
Bu işlemler insan “aklının” – düşünme ve refleksyonun – bir başarısıdır. Aklın işi, doğrudan doğruya kavranılanı -ona verilen malzemeyi- almak, kavramlara çevirmek, bu kavramları sözle tespit etmek, kavramlar arasında bağ kurmak ve en önemlisi, yargılar arasında kurduğu bağda, bu yargıların temelini -en sonunda belli bir görüntü, bir şey, görerek edinilmiş bir bilgi olan temelini- bilmektir. Yanılma, ancak aklın iş gördüğü alanda ortaya çıkar.
